VOORBEREIDING
Het maken van het kompas duurt ongeveer een half uur. Met variaties ruim drie kwartier uur.
- leeg glazen (jam)potje
- magneet
- grote paperclip of een naald
- stukje papier of een plakje kurk
- kniptangetje
- watervaste viltstift
- schaar
Schatzoeken! Verstop een of meerdere verrassingen op een/meerdere locatie(s) en schrijf de route(s) uit, bijvoorbeeld: 10 stappen noord, vervolgens 5 stappen west enzovoorts. Laat de kinderen met hun zelfgemaakt kompas schatzoeken.
DE OPDRACHT
Wat zou jij doen als je tien jaar over zee zou zwerven? Weet je dan nog welke kant je op moet en waar je huis staat? Gebruik deze truc van de oude Grieken en jij verdwaalt nooit meer!
1.
Knip met het tangetje een stukje van 3 centimeter van de paperclip af: de kompasnaald. Het stukje moet precies recht zijn, anders wordt je kompas onnauwkeurig.
2.
Neem de magneet in je ene hand, de kompasnaald in je andere hand en wrijf ze steeds in dezelfde richting langs elkaar. Doe dit net zo lang tot je kompasnaald magnetisch wordt. Pas als het ijzerdraadje zelfstandig blijft hangen aan een ander ijzeren object is je kompasnaald klaar.
3.
Pak dan je jampotje met water. Knip een cirkelvormig stuk papier af waar de kompasnaald precies op past. Leg het papiertje heel voorzichtig op ht water zodat het vlijft drijven. Leg daar je kompasnaald op en kijk wat er gebeurt… Je kompas gaat draaien! Na een tijdje gaat je kompasnaald stil liggen en wijst de ene kant van de naald naar het noorden en de andere kant naar het zuiden.
4.
Maar wat is nou het noorden en wat is het zuiden? Dat kun je bepalen door de stand van de zon. Neem je kompas en een watervaste viltsift mee naar buiten en kijk waar de zon staat. In de ochtend komt de zon op in het oosten, in de middag gaat hij onder in het westen.
5.
Aan welke kant staat de zon nu meer? En hoe laat is het? Kijk goed naar de kompasroos op deze pagina; als de zon meer in het oosten of westen staat, welke kant van de naald wijst dan naar het noorden? Schrijf dit met een watervaste stift op je jampotje. Daarna kun je opschrijven waar dan het zuiden, het oosten en het westen zijn; je kompas is klaar om op ontdekkingsreis te gaan!
Indien gewenst kun je hier deze pagina downloaden om te printen.
Kom je er niet uit? Kijk dan eens naar dit filmpje van Kinderen voor Kinderen: